
Wpływ cholesterolu na Twoje zdrowie
30 lipca, 2009Cholesterol – od tego słowa niemalże wieje grozą. Na jego dźwięk zapewne staje ci przed oczami długi spis schorzeń, za które jest odpowiedzialny. Jednak jego wpływ na zdrowie może być zarówno dobry jak i zły.
Podobnie zresztą jak i sam cholesterol. Jego właściwy poziom jest niezbędny w organizmie.
Niebezpieczny jest dopiero podwyższony wskaźnik cholesterolu i to właśnie on prowadzić może do rozwoju chorób układu krążenia.
W dzisiejszym społeczeństwie wysoki poziom cholesterolu stał się już chorobą cywilizacyjną. Dzieje się tak głównie z powodu niewłaściwej diety oraz siedzącego trybu życia.
Nie bez znaczenia są również skłonności dziedziczne.
Co to jest cholesterol?
Cholesterol jest niezbędnym do życia tłuszczowym związkiem chemicznym. Bierze on udział zarówno w tworzeniu hormonów sterydowych, jak i kwasów żółciowych oraz witaminy D.
Jest także składnikiem błon komórkowych ludzkiego ciała. I dlatego jego obecność jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu człowieka.
Cholesterol nie występuje jako oddzielny składnik, ale wyłącznie jako złożony związek – w połączeniu z białkami, jako tzw. lipoproteidy.
Ludzki organizm albo sam wytwarza jego niezbędną ilość, zgodnie ze swoim zapotrzebowaniem (tzw. cholesterol endogenny) albo przyswaja go z pokarmu (cholesterol egzogenny).
Nie da się i nie powinnaś eliminować go całkowicie. Natomiast ważne jest, aby utrzymać jego poziom w normie oraz we właściwych proporcjach między tzw. złym, a dobrym cholesterolem.
Dobry i zły cholesterol
Potocznie „złym cholesterolem" nazywamy tzw. beta-lipoproteinę (w skrócie LDL), która przenosi cholesterol z wątroby do komórek.
Jeśli jednak w organizmie znajduje się go więcej niż potrzeba zaczyna się on osadzać w komórkach ścian tętniczych, czym zwiększa ryzyko miażdżycy oraz choroby wieńcowej.
Natomiast "dobry cholesterol" to alfa-lipoproteina (w skrócie HDL). Zbiera on nadmiar złego cholesterolu ze ścian naczyń krwionośnych i transportuje go do wątroby. Działa, zatem odwrotnie niż LDL.
Dlatego dla dobra twojego zdrowia celem nie jest całkowite obniżenie poziomu cholesterolu, niemalże do zera, a utrzymanie wysokiego wskaźnika HDL kosztem jak najniższego LDL.
Jak walczyć z nadmiarem cholesterolu?
Najbardziej naturalną i najzdrowszą metodą obniżania poziomu cholesterolu jest zmniejszanie jego ilości dostarczanej wraz z pożywieniem.
Taka metoda jest zawsze bezpieczna, ponieważ ludzki organizm sam uzupełni sobie ewentualne niedobory w tym względzie.
Ćwiczenia fizyczne oraz ruch (szczególnie na świeżym powietrzu) też skutecznie zabezpieczają twój organizm przed nadmiarem cholesterolu.
Powinnaś jednak wiedzieć, że wprawdzie obniżanie cholesterolu metodą naturalną jest zawsze wskazane, bywa jednak, że nie w każdym przypadku jest dostatecznie skuteczne.
Dieta oraz ćwiczenia często wystarczają, aby utrzymać odpowiedni poziom cholesterolu. Jednak w niektórych przypadkach skutecznie pomagają dopiero przypisane przez lekarza środki farmakologiczne.
Ważne jest też wyeliminowanie czynników podwyższających ryzyko wystąpienia tej przypadłości, jak: nadwaga, stres czy palenie papierosów.
Czynniki podwyższonego ryzyka
Nadwaga jest jedną z częstych przyczyn wysokiego cholesterolu. Już utrata wagi o 3 – 4 kg może mieć pozytywny wpływ na jego widoczne obniżenie.
Zbyt wysokiemu poziomowi cholesterolu bardzo często towarzyszy również skłonność do nadciśnienia tętniczego. Dlatego jeżeli podwyższone ciśnienie jest twoim problemem koniecznie regularnie badaj również wskaźnik cholesterolu we krwi.
Zauważono również zależność pomiędzy poziomem stresu a poziomem cholesterolu. Długotrwały silny stres degeneruje organizm i często generuje również nadmiar cholesterolu.
Spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach zwiększa ryzyko podwyższonego ciśnienia, a co za tym idzie również nadprodukcji cholesterolu. Jednak niewielkie dawki czerwonego wina mogą mieć pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi.
Zdaniem specjalistów palenie papierosów powoduje obniżenie poziomu dobrego cholesterolu HDL. Uważa się również, że wspomaga ono osadzanie się LDL w ściankach naczyń krwionośnych, czym zwiększa ryzyko chorób serca.
Pozostaje jeszcze jeden czynnik – na który niestety nie mamy wpływu – czyli genetyczny. Pamiętaj jednak, że w takim przypadku powinnaś dmuchać na zimne. Jeśli ktoś w twojej najbliższej rodzinie cierpi na podwyższony poziom złego cholesterolu, regularnie (chociaż raz w roku) badaj swoją krew pod tym kątem.
Jak „zagłodzić" zły cholesterol?
Jak już pisaliśmy prawidłowy poziom cholesterolu można regulować stosowna dietą.
Dlatego powinnaś unikać lub ograniczyć spożycie tłustego mięsa, boczku, parówek, salami, wątróbki, podrobów, konserw mięsnych i skóry z drobiu.
Zastąp je chudym mięsem (np. drobiem) i takąż wędliną (np. polędwicą) oraz rybami, szczególnie bogatymi w omega 3, jak łosoś, tuńczyk, czy makrela.
Zrezygnuj też z potraw smażonych na maśle, smalcu, słoninie, oleju słonecznikowym, sojowym, czy kukurydzianym oraz na margarynach twardych (służących do smażenia). Zwłaszcza z gotowych hamburgerów, frytek czy chipsów.
Do smażenia używaj raczej olejów z oliwy i rzepakowych. A najlepiej smażone potrawy zastąp gotowanymi, duszonymi, bądź pieczonymi z jak najmniejszą ilością tłuszczu.
Pełnotłuste mleko i jego przetwory wymień na te o obniżonej zawartości tłuszczu, a białe pieczywo na ciemne.
Jajka ogranicz do 1 – 2 tygodniowo, zaś masło do kompletnego minimum, zastępując je małą dawką miękkiej margaryny (do smarowania).
Zredukuj również ilość spożywanych słodyczy na rzeczy owoców i warzyw.
Warto za to jeść zboża oraz produkty bogate w błonnik (np. płatki owsiane, ryż, kaszę i otręby). Wskazane też są niewielkie ilości orzechów, nasion strączkowych (np. słonecznika lub dyni) oraz czerwonego wina.
Wśród gorących napojów polecana jest biała i zielona herbata.
I na koniec ważna rada – zawsze sprawdzaj na opakowaniach kupowanych produktów zawartość tłuszczu i cholesterolu.
08.05.2009
foto:istockphoto.com