
Pierwsza pomoc dla cukrzyków
30 lipca, 2009Jeśli wiesz, że ktoś z Twojego otoczenia choruje na cukrzycę, przyjmuje insulinę, powinnaś wiedzieć, jak zachować się w sytuacji kryzysowej.
Poziom cukru we krwi, glukozy jest ściśle kontrolowany przez hormon produkowany w trzustce, insulinę. Gdy proces wydzielania się hormonu zostanie zachwiany, dochodzi do stanu chorobowego popularnie określanego cukrzycą.
Zazwyczaj osoby chore na cukrzycę same doskonale kontrolują poziom cukru we krwi i są przygotowane na sytuacje kryzysowe. Czasami jednak poziom cukru we krwi jest zbyt wysoki lub zbyt niski, a chory na cukrzycę nie jest w stanie sam sobie pomóc.
Hiperglikemia i hipoglikemia
Możemy wyróżnić dwa typy sytuacji kryzysowych u osób chorych na cukrzycę: hiperglikemię i hipoglikemię.
Hiperglikemia jest skutkiem niewystarczającej ilości insuliny we krwi, co przekłada się na zbyt wysoki poziom cukru.
Do hipoglikemii, inaczej szoku insulinowego, dochodzi wówczas, gdy poziom insuliny jest zbyt wysoki, co powoduje gwałtowne i znaczące obniżenie poziomu glukozy we krwi.
Należy pamiętać, że zagrożenie w obu przypadkach jest wysokie, gdyż każda z sytuacji może doprowadzić do śpiączki cukrzycowej.
Gdy zauważysz niepokojące objawy
Jeśłi z Twoją znajomą dzieje się coś nie tak, możesz mieć do czynienia z atakiem hipo- lub hiperglikemii. W tej sytuacji po pierwsze powinnaś zadać dwa podstawowe pytania:
- Czy coś dzisiaj jadłaś?
- Brałaś dzisiaj leki?
Odpowiedzi pomogą Ci rozpoznać, z którym z wymienionych problemów masz do czynienia.
Jeśli odpowiedź na pierwsze pytanie jest twierdząca, ale chory nie wziął przepisanej dawki leku, mamy prawdopodobnie do czynienia z wchodzeniem w śpiączkę.
Udziel niezbędnej pomocy i natychmiast wezwij karetkę!
Jeśli zaś nie jadł albo jadł bardzo mało, ale przyjął przepisaną dawkę leku, pogarszający się stan jest skutkiem hipoglikemii, wówczas postępuj zgodnie ze wskazówkami dotyczącymi hipoglikemii.
Po wstępnym wywiadzie sprawdź, które z wymienionych objawów występują u chorego
W przypadku hiperglikemii:
- oddech: głęboki, ciężki, może mieć słodkawy zapach acetonu bądź słodko – kwaśny zapach landrynek
- tętno: szybkie
- zdolność reakcji: pogarszająca się
- skóra: sucha.
- zwiększone pragnienie, przyjmowanie zbyt dużych ilości płynów, częstomocz, nudności, bóle brzucha
Jeśli osoba z takimi symptomami jest przytomna, może przełykać, podaj jej coś do picia.
Uwaga! Bez dodatku cukru. Nie dopuść do odwodnienia. Natychmiast zawieź ją do szpitala lub wezwij pomoc.
Co dziesięć minut sprawdzaj oddech, puls, zdolność reakcji, przekaż informacje ratownikowi.
W przypadku hipoglikemii:
- zmiany w zachowaniu: chory sprawia wrażenie pijanego, śniącego na jawie, jest zdezorientowany, agresywny, slaby, na granicy omdlenia, odczuwa ciągły głód;
- oddech: płytki;
- tętno: mocno wyczuwalne, skaczące, palpitacje;
- zdolność reakcji: słabnąca;
- drżenie mięśni,
- skóra: zimna, lepka, blada, wilgotna, pocenie się.
Jeśli osoba jest przytomna, na tyle by przełykać i ssać, podaj jej coś z cukrem: czekoladkę, cukierka, kostkę cukru, coś słodkiego do picia.
Gdy stan znacznie się poprawi, zaproponuj posiłek, następnie wizytę u lekarza prowadzącego. Co dziesięć minut sprawdzaj oddech, tętno, zdolność reakcji.
Istotne jest, by wiedzieć, co wywołuje któryś z ataków i w ten sposób uniknąc ryzyka niebezpiecznych następstw.
Do hiperglikemii prowadzi nieodpowiedni rodzaj, a także ilość jedzenia bądź napojów, złe dozowanie leku, najczęściej zbyt mała dawka leku lub ominięcie pory jego przyjmowania.
W przypadku hipoglikemii najczęstszą przyczną ataku jest przedawkowanie leku, niedostateczna ilość jedzenia, głodzenie się, również zwiększony wysiłek fizyczny oraz psychiczny.
12.05.2009
foto:isophotostock.com