Kardamon
22 lipca, 2009Kardamon jest jedną z najstarszych przypraw świata. Jest bardzo drogi. Miejsca ustępuje jedynie szafranowi i wanilii.
Pochodzi ze Wschodu, dokładnie z południowych Indii, gdzie po dziś dzień jest nie tylko uprawiany, ale rośnie w sposób naturalny. Kardamonu używa się w Indiach w czasach rozkwitu Ajurwedy, czyli od ok. 1 000 lat przed Chrystusem.
Do Europy kardamon dotarł wraz z arabskimi karawanami. Istnieje teoria, iż samo słowo “kardamon” pochodzi od arabskiego „Hehmama”, które z kolei wyszło od sanskryckiego słowa oznaczającego coś gorącego, przenikliwego.
W czasach współczesnych kardamon hoduje się również na Sri Lance, w Gwatemali, Indochinach i Tanzanii.
Egipcjanie żuli nasiona kardamonu, by oczyścić zęby. Grecy i Rzymianie docenili jego walory zapachowe i stosowali go do wyrobu perfum.
Wikingowie natknęli się na kardamon w Konstantynopolu ok. 1000 lat temu i natychmiast docenili aromat i właściwości tej wschodniej przyprawy. Na wikińskich łodziach dotarł do Skandynawii, zyskał dużą popularność i dziś w każdym skandynawskim kraju zjeść można słodką drożdżową bułeczkę z wyczuwalnym smakiem kardamonu.
Arystokrata wśród przypraw
Kardamon należy do bardzo drogich przypraw, miejsca ustępuje jedynie szafranowi i wanilii. Częściowo z tego powodu kardamon jest często…podrabiany!
Podróbki pochodzą z roślin spokrewnionych z kardamonem zwanych kardamonem syjamskim, skrzydlatym z Jawy czy kardamonem z Nepalu. Za prawdziwy kardamon uznaje się tylko kardamon indyjski, czyli Elettaria cardamomum, który występuje w dwóch odmianach: malabarskiej i kardamonu z Mysore. Ta ostatnia zawiera więcej substancji zwanej eukaliptolem oraz limonenu, dzięki czemu jest bardziej aromatyczna.
Małe, czarno-brązowe ziarenka kardamonu zamknięte są w strączkach. Każdy strąk zawiera dwa rzędy po 6 nasion w każdym. Strąk może mieć wielkość od 5 do 20 mm, odmiana o większych strąkach zwana jest czarną i ma strączki brązowe, odmiana mniejsza zwana brązową ma strąki zielone. Najlepiej kupować kardamon w strączkach, wówczas nie traci swego aromatu tak szybko.
Bukiet: ostry, gryzący, ciepły aromatyczny
Smak: ciepły, eukaliptusowy z odcieniami kamfory i limonki. Czarny kardamon jest wyraźniejszy w smaku, z mocniejszymi tonami kamfory i eukaliptusa.
Kardamon w kuchni
Ziarna kardamonu są szeroko stosowane na Dalekim i Bliskim Wschodzie. W Indiach dodaje się je do wszystkich podstawowych dań – w całości wrzucane na patelnię przed dodaniem głównych składników bądź mielone jako składnik mieszanek przypraw.
Strączki mają smak neutralny, choć pozostawione na długo w potrawie wydzielają nieprzyjemny gorzki smak.
W Indiach kardamon stosuje się również w produkcji słodyczy. Pokryte słodką skorupką z cukru ziarenka dodają hinduskim świętom i uroczystościom prestiżu.
Skandynawska kuchnia stosuje kardamon do wypieków, Niemcy dodają go do dań mięsnych i grzanych win, Rosjanie do likierów, a w krajach arabskich wzbogaca smak kawy.
Kardamon w domowej apteczce i nie tylko
Kardamon znany jest również ze swoich właściwości moczopędnych, rozkurczających oraz wspomagających trawienie.
Przez dwie minuty gotuj kilka ziaren kardamonu w 600 ml wody, dodaj parę listków świeżej mięty. Pij po posiłku z dodatkiem miodu.
Masaż olejkiem eterycznym skutecznie pomaga zwalczyć napięcie przedmiesiączkowe. Olejek uzyskuje się w wyniku destylacji aromatycznych nasion kardamonu. Wyjątkowość tej rośliny sprawia, że zapachu kardamonu nie można uzyskać syntetycznie.
Grubo zmielone ziarna kardamonu doskonale sprawdzają się jako składnik poduszeczek zapachowych do szaf.
W Indiach kardamonu używa się dla odświeżenia oddechu, ale także jako afrodyzjaku.
10.05.2009
foto:istockphoto
