Czarnuszka czyli Jej wysokość Nigella
22 lipca, 2009W polskich sklepach pojawiła się niedawno. Tania, aromatyczna i niezwykle dekoracyjna. Dzięki czarnuszce Twoje dania będą wyglądać po prostu ładnie.
Z czarnuszką są same kłopoty. Jej angielska: „black onion seeds” może sugerować, że te śliczne czarne nasionka mają coś wspólnego z cebulą. Nic bardziej mylnego.
Hindusi nazywają ją czarnym kminem. A ponieważ w Koranie zalecane jest spożywanie czarnego kminu, wielu producentów arabskiej żywności zbija fortunę na tej niefortunnej pomyłce.
Tymczasem łacińska nazwa czarnuszki – Nigella Sativa wyjątkowo dobrze oddaje urodę i delikatność tej przyprawy.
W Stanach Zjednoczonych nazywa się ją podobnie jak w Polsce: "charnushka" (od rosyjskiego: чернушка) Słowo to weszło do języka amerykańskiego prawdopodobnie dzięki emigrantom z Armenii.
Polska nazwa swoje źródła ma podobno w wyglądzie owoców Nigelli. Małe, matowe czarne nasionka o szorstkiej powierzchni mają białe oleiste wnętrze, trójkątny kształt i są wielkości zaledwie 1 – 3 mm.
Małe i wielkie
Ziarenka czarnuszki kryją w sobie niezwykły potencjał. Jej nasiona już w czasach starożytnych stosowane były przez azjatyckich zielarzy i farmaceutów ze względu na ich właściwości lecznicze. Aromat i walory smakowe czarnuszki odkryli jednak dopiero Rzymianie. Czarnuszka właściwie nie ma zapachu, ale rozgnieciona bądź żuta może przypominać oregano. Lekko orzechowe, ziemiste i pieprzowe nuty staną się jeszcze bardziej wyraźne, gdy nasionka zostaną lekko podprażone na suchej patelni.
Czarnuszka nie tylko świetnie smakuje, ale jeszcze lepiej wygląda. Matowa czerń i kształt kostki do gitary czynią z niej prawdziwą piękność wśród przypraw. Wystarczy kilka nasion Nigelli, by potrawa wyglądała atrakcyjnie.
Nasiona Nigelli, zwane również Kalongi, są popularnym dodatkiem do duszonych potraw indyjskich, np. kormy. Są składnikiem mieszanek garam masala, a także głównym elementem niezwykłej indyjskiej mieszanki przypraw panch phoron.
Stosuje się je w chutneyach i potrawach dhal. Najbardziej tradycyjnym użyciem jest posypanie czarnuszką chlebka naan tuż przed upieczeniem.
Czarnuszka powoli zdobywa europejskie stoły i podniebienia, choć jej ziemią rodzinną jest Zachodnia Azja, gdzie rośnie dziko, ale także w uprawach. Kwiat Nigelli występuje także w Indiach, Egipcie oraz na Środkowym Wschodzie.
Samo zdrowie
Jeśli chodzi o skład chemiczny, nasiona czarnuszki zawierają olejki eteryczne, ale też tzw. oleje tłuste odpowiedzialne za ich właściwości anty-histaminowe, anty-zapalne i anty-utleniające.
Ajurveda określa czarnuszkę jako lekką i suchą w procesach trawiennych, a gorącą w sile działania. Żucie nasion czarnuszki zwalcza brzydki zapach z ust, pobudza apetyt, wspomaga proces trawienia.
Nasiona czarnuszki zniechęcają insekty i stosowane są w kulkach na mole.
Skład chemiczny:
- nasienie: olejek eteryczny (do 2,5%),
- olej tłusty (30-35%),
- alkaloidy imidazolowe
- fitosterole
- witamina E,
Działanie farmakologiczne: hipoglikemiczne, przeciwbólowe, przeciwzapalne, silnie antybiotyczne (antybakteryjne, antywirusowe, przeciwgrzybicze), przeciwpasożytnicze, silnie żółciotwórcze, żółciopędne, rozkurczowe, odkażające układ pokarmowy i oddechowy, moczopędne, przeciwobrzękowe, odtruwające, uspokajające, immunostymulujące. Wyciągi z czarnuszki obniżaja poziom glukozy we krwi i zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów i zatorów. Olej z czarnuszki ochrania i odtruwa miąższ wątroby. Olejek eteryczny z czarnuszki oraz wyciąg spirytusowy z nasion czarnuszki rozszerza oskrzela i przerywa atak astmy.
Przeciwwskazania: ciąża. Trująca dla bezkręgowców i ryb.
Wskazania: dermatozy, wypryski, atopowowe zapalenie skóry, łuszczyca, zakażenia Candida, Cryptococcus i innymi grzybami chorobotwórczymi; trądzik ostry i przewlekły, choroby uczuleniowe, astma (dychawica), przewlekłe i trudne do wyleczenia zakażenia (infekcje) bakteryjne i grzybowe, niezyt oskrzeli, tchawicy, krtani i gardła, kaszel, stany zapalne płuc, zapalenie i nieżyt zatok obocznych nosa, stany nieżytowe układu żółciowego, zastoje żółci, kamica zółciowa, przewlekłe nieżyty nosa, w tym alergiczne, skąpomocz, obrzęki, cukrzyca, biegunka, nieżyt przewodu pokarmowego, choroby pasożytnicze układu pokarmowego, płciowego i skóry, bóle różnego pochodzenia, zastoje żółci, choroba wrzodowa.
23.06.2009
foto:istockphoto.com
