Nocny problem

Początkowo opróżnianie pęcherza dokonuje się odruchowo, dopiero po 16 miesiącu życia dzieci zaczynają kojarzyć zależność między wysadzaniem na nocnik, a uzyskiwanym efektem. Między 2. a 3. rokiem życia dziecko uczy się kontrolować oddawanie moczu w ciągu dnia.

Edyta Łancuncewicz-Mazurkiewicz

Moczenie nocne jest mimowolnym oddawaniem moczu w ciągu nocy, mimo że w ciągu dnia dziecko korzysta z toalety. O moczeniu nocnym jako problemie możemy mówić wówczas, gdy dziecko ukończyło 5 lat i częściej niż 2 razy w tygodniu budzi się w mokrym łóżku. Częściej problem ten dotyka chłopców (2/3) niż dziewczynki.

Rodzaje moczenia nocnego

Jeżeli dziecko nigdy nie przesypiało nocy bez moczenia łóżeczka mówimy o pierwotnym moczeniu nocnym. Innymi objawami moczenia pierwotnego jest sen pomimo mokrego łóżka, występowanie w wywiadzie moczenia nocnego w rodzinie, prawidłowe wyniki badań laboratoryjnych. Pierwotne moczenie nocne występuje u 15-20% dzieci w wieku 5 lat.

O wtórnym moczeniu nocnym mówimy, gdy dziecko wcześniej przez kilka miesięcy kontrolowało oddawanie moczu w nocy, a obecnie często budzi się w mokrym łóżku, lub gdy towarzyszą mu objawy ze strony układu moczowego. Przyczyn moczenia wtórnego jest wiele. Należą do ich zaburzenia: emocjonalne, czynności pęcherza, zmiany organiczne dróg moczowych (zakażenia, wady, kamica), uporczywe zaparcia, alergia pokarmowa, bezdech w czasie snu. Częstość występowania wśród 5-latków szacuje się na 3-8%.

Jak możesz pomóc swojemu dziecku?

1. Dopilnuj, aby bezpośrednio przed zaśnięciem skorzystało z ubikacji.
2. Ogranicz spożycie płynów po godz. 17. Dziecko nie może jednak chodzić spragnione. Nie podawaj mu napojów moczopędnych: gazowanych, herbaty.
3. Nie stosuj kar, nie krzycz na dziecko z powodu nocnych ?wypadków”, nie rób problemu z tego, że moczy się w nocy, nie stawiaj go w sytuacji, w której mogłoby poczuć się ośmieszone lub zawstydzone
4. Jeżeli ma więcej niż 3 lata nie zakładaj na noc pieluch. Zabezpiecz łóżko, a po mokrej nocy niech malec pomoże sprzątnąć łóżko.
5. Chwal je za każdą suchą noc.
6. Rób notatki na temat ilości mokrych i suchych nocy (przydadzą się w czasie wizyty u lekarza).
7. Ogranicz picie w nocy. Jeżeli dziecko bardzo nalega podaj mu wodę.
8. Zadbaj o to, by droga w nocy do toalety była lekko oświetlona dzięki czemu zmniejszysz lęk przed ciemnością.
9. Porozmawiaj z dzieckiem czy wie, że w nocy siusia w lóżko i czy wie dlaczego tak się dzieje.

Na początek

Oprócz zastosowania się do wymienionych wskazówek spróbuj wysadzać dziecko na nocnik po 3 pierwszych godzinach snu. Wysadzanie go co godzinę nie ma sensu, ale zaprowadzenie do toalety zanim położysz się spać może pomóc obudzić się w suchym łóżku. Niektórzy specjaliści twierdzą, że pozytywny efekt zyskuje się tylko wtedy, jeżeli wybudzamy dziecko (np. przy pomocy budzika). Wysadzanie dziecka w czasie snu sprawia, że utrwalamy problem, jego rozwiązanie dokonuje się bowiem poza świadomością dziecka (we śnie). Budzenie może spowodować, że nie prześpi ono nocy bez wstawania do toalety, ale obudzi się rano bardziej pewne siebie.

Kiedy powinniście zgłosić się do lekarza?

Nie czekaj z wizytą jeżeli twoje dziecko skończyło 4 latka i w dalszym ciągu bardzo często się moczy (w tygodniu więcej jest nocy mokrych niż suchych). Nie powinnaś zwlekać jeżeli dziecko cierpi, a moczenie staje się problemem dla całej rodziny. Popuszczanie w ciągu dnia pomiędzy normalnym oddawaniem moczu może być sygnałem wady układu moczowego lub nieprawidłowej czynności pęcherza. Stany podgorączkowe, ból, pieczenie przy siusianiu i mała jego ilość może świadczyć o zakażeniu układu moczowego.

Diagnostyka

Na pewno zostanie zlecone badanie poziomu glukozy we krwi, by upewnić się, że przyczyną dolegliwości nie jest cukrzyca. Badanie moczu niezbędne jest, aby wykluczyć ewentualność infekcji dróg moczowych. W przypadku nawracających infekcji skierowani zostaniecie na dalszą diagnostykę, której celem będzie wykluczenie nieprawidłowej budowy dróg moczowych (np. badanie USG, cystografia). Przeprowadzenie tych badań jest bardzo ważne, gdyż nie leczone, nawracające infekcje mogą prowadzić do uszkodzenia nerek.

Leczenie

Często przyczyną pierwotnego moczenia nocnego jest zbyt mała ilość hormonu antydiuretycznego wydzielanego przez przysadkę mózgową. Sprawia on, że nerki produkują mocz gęstszy, ale w mniejszej ilości. Dzieci mające zbyt mały poziom tego hormonu nie są w stanie wytrzymać do rana. Leczenie małych pacjentów polega wówczas na podaniu hormonu.

Zastosowane leczenie w moczeniu wtórnym zależne jest od dolegliwości, które przyczyniły się do powstania problemu. Dzieci u których problemowi towarzyszą zaparcia powinny mieć dietę bogatą w błonnik po to, by usunąć prawdopodobną przyczynę moczenia. Tam, gdzie towarzyszy alergia, powinniśmy zastosować dietę eliminacyjną. Maluchom które mają zaburzenia emocjonalne możemy pomóc poprzez regularny kontakt z psychologiem. W razie zakażenia układu moczowego konieczne jest podanie antybiotyku.

Zobacz również:

Psychologiczne podłoże moczenia nocnego u dziecka

foto: istockphoto.com