
Każde dziecko jest artystą
16 maja, 2008Aby zachować świeżość spojrzenia, wrażliwość, ciekawość świata, spontaniczność i wiele innych cech, tak niezbędnych w twórczym działaniu, dziecko musi spotkać szanujących jego indywidualizm nauczycieli, którzy wesprą je i pokierują jego rozwojem już od najmłodszych lat przedszkolnych.
Radość tworzenia
Choć nie każde dziecko ma talent (w tradycyjnym rozumieniu tego słowa) i nie każde zostanie w przyszłości artystą plastykiem, jednakwszystkie dzieci bez reszty angażują się wewszelkie działania plastyczne – lubią rysować, wycinać, kleić, lepić i niezmiennie odczuwają przy tym radość tworzenia. Ta naturalna potrzeba ekspresji twórczej spełnia w rozwoju dziecka niezmiernie ważną rolę – jest narzędziem poznawania świata, wyrażania siebie, własnych uczuć, komunikowania o doznaniach, lękach i potrzebach, kształtuje kreatywną postawę wobec świata, uwrażliwia i budzi potrzebę estetyki. Jest także doskonałym ćwiczeniem zręczności manualnej i koordynacji ruchów, uczy wytrwałości, wypełniania zadań, realizowania własnych wizji. Dlatego ważne jest, by stwarzać dziecku jak najwięcej okazji do rysowania i by zawsze miało pod ręką przynajmniej kredki i czyste kartki papieru. Natomiast oryginalne, twórcze zajęcia plastyczne z wykorzystaniem różnorodnych technik i materiałów (farby, karton, bibuła, masa papierowa, a także materiały sezonowe, jak szyszki, kasztany, trawy, patyczki itp.) mogą być prowadzone w przedszkolach przez artystów plastyków lub odpowiednio przygotowanych nauczycieli w ramach codziennych zajęć. Radość tworzenia, którą odczuwają wszystkie maluchy, będzie tym większa, im większą damy im swobodę działania – dzieci powinny mieć strój, który bez obaw może się wybrudzić przy pracy, i odpowiednio zabezpieczoną przestrzeń.
Dlaczego dzieci są twórcze
Twórczość to potrzeba ekspresji, odwaga wyrażania siebie – te cechy mają wszystkie małe dzieci, dlatego mówi się, że to właśnie one są najbardziej kreatywnymi i szczerymi twórcami. Dziecko jest spontaniczne i niczym nie skrępowane – nie odwołuje się ani do doświadczeń, ani do utartych schematów. Aby zachować świeżość spojrzenia, wrażliwość, ciekawość świata, spontaniczność i wiele innych cech, tak niezbędnych w twórczym działaniu, musi spotkać szanujących jego indywidualizm nauczycieli, którzy wesprą je i pokierują jego rozwojem już od najmłodszych lat przedszkolnych.
Bazgroły maluszków
Czy na kartce musi powstać jakiś rozpoznawalny kształt – postać, zwierzątko, cokolwiek – by pracę nazwać rysunkiem? A co z bazgrołami dwu-, trzylatka? Czy nie nazwiemy ich rysunkami? Wręcz przeciwnie! Psychologowie, pedagodzy i artyści zgodnie twierdzą, że rysunkiem można nazwać nawet nieudolne ślady pozostawione na kartce papieru (lub na stole czy ścianie!) przez malucha, któremu po raz pierwszy dano do ręki kredkę. Aby zachować świeżość spojrzenia, wrażliwość, ciekawość świata, spontaniczność i wiele innych cech, tak niezbędnych w twórczym działaniu, dziecko musi spotkać szanujących jego indywidualizm nauczycieli, którzy wesprą je i pokierują jego rozwojem już od najmłodszych lat przedszkolnych. Dlatego też dziecięca twórczość, charakterystyczna dla 1,5-4-latków, została nazwana bazgrotą.
Od "bazgroty" po pierwsze próby
świadomego tworzenia
"Bazgrota" jest uważana przez psychologów za najbardziej autentyczne świadectwo dziecięcego stosunku do świata. Powstaje ona jako wynik czystej energii, jest przeniesionym na papier ruchem ramienia. Dziecko rysuje bez odrywania ręki od kartki, pozostawiając na niej pełno linii – zakrętasów, spirali i zygzaków. Stopniowo maluch zaczyna łączyć czynność, którą wykonuje, z efektem – już wie, że to właśnie ?moja ręka" pozostawia ślady na kartce! Jest z siebie bardzo zadowolone i z radością odbiera szczere zachwyty swoich rodziców. Odtąd z coraz większą pasją maże kredkami po wszystkim, po czym tylko się da! Jego rysunki stają się coraz bardziej świadome – maluch zastanawia się nad doborem kolorów, zaczyna rysować kółka.
Co potrafi starszy przedszkolak?
Między 4. a 6. rokiem życia na dziecięcych obrazkach widać już pierwsze motywy – słońce, nieporadnie narysowaną postać ludzika, zarysy domku, ptaka. Okres ten został nazwany poszukiwaniem schematu – dziecko poszukuje kształtów uniwersalnych, dających wiele możliwości zastosowania. Kółko może być słoneczkiem, głową człowieka, kwiatkiem, zaś trójkąt – dachem domku, sukienką dziewczynki. W tym wieku dziecko bacznie obserwuje świat, a jego rysunki pokazują to, co w danej chwili jest dla niego najważniejsze. Starsze dziecko, mniej więcej między 6. a 8. rokiem życia, z reguły radzi już sobie z proporcjami, świadomie dobiera barwy i komponuje przestrzeń rysunku, wykorzystuje perspektywę. Z psychologicznego punktu widzenia dziecko osiąga teraz wysoki stopień rozwoju społecznego, ma świadomość własnej odrębności.