Jak poradzić sobie z dziecięcą zazdrością

Wraz z narodzinami nowego dzidziusia najdroższy skarb mamusi i tatusia z dnia na dzień przestaje być najważniejszy i często zupełnie tylko w swoim odczuciu przestaje się dla nich liczyć. Na wszelkie sposoby stara się przywrócić utraconą pozycję jedynaka. Jak poradzić sobie z zazdrością naszego dziecka?

Zdzisława Hutorowicz – psycholog dziecięcy, psychoterapeuta z Instytutu Zdrowia Psychicznego i Rozwoju Osobowości INZPiRO

Zazdroszczę, bo cię kocham…

U dzieci zazdrość pojawia się w naturalny sposób, wraz z rozwojem. Jest wynikiem lęku o miłość rodziców i dlatego nasze pociechy odbierają rodzeństwo jako ?konkurencję". Nasze dziecko nadal chce zajmować dominującą pozycję, bez dzielenia się miłością rodziców z kimkolwiek. Zazdrość jest uczuciem , którego nie można wyeliminować, ale możemy starać się ją niwelować stosując różne metody wychowawcze. Przede wszystkim pamiętajmy, że każdy mały człowiek powinien mieć zapewnione poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację.

Mów prawdę

Nawet jeśli jeszcze przed narodzinami maluszka słyszymy od starszej pociechy: ?chciałbym mieć braciszka czy siostrzyczkę" to w praktyce zazwyczaj dzieci nie potrafią tak naprawdę wyobrazić sobie rodzeństwa i bywają rozczarowane, bo to nie jest dla nich partner do zabawy. Kilkuletnie dziecko ma zupełnie inne poczucie czasu niż my, niejednokrotnie potrafi zamęczać rodziców pytaniem: ?kiedy on/ona w końcu będzie się ze mną bawić?" Jeśli powiemy, że ?niedługo" dla malca będzie to oznaczać, że ?za chwilę" albo nawet ?już". Starajmy używać mniej abstrakcyjnych określeń, na przykład: ?kiedy pójdziesz do szkoły/przedszkola, kiedy zacznie już chodzić".

Pamiętaj o potrzebach starszej pociechy

Warto wyczulić całą rodzinę i znajomych na uczucia i potrzeby starszego dziecka. Powiedzmy im, że Twój maluch może czuć się osamotniony, gdy każdy odwiedzający będzie biegł prosto do łóżeczka, zupełnie go nie dostrzegając. Zasugeruj, aby pamiętali o jakimś drobiazgu również dla niego. Często jest tak, że mali ?wzrokowcy" mogą być zazdrośni nawet o wielkość prezentu – przecież na pierwszy rzut oka liczy się wielkość a nie zawartość podarunku.

Nie akceptuj agresji

Nie zgadzaj się na takie zachowania wobec rodzeństwa które mogą być niebezpieczne dla dzieci. Możesz potwierdzić, że rozumiesz uczucie złości u malca, ale powiedz mu: ?Wiem, że jesteś zły na brata/siostrę, ale nie wolno szturchać go/jej". Nie dawaj dziecku przyzwolenia na takie zachowania, ale też nie karz go i nie mów, że jest niedobry /wtedy oceniasz negatywnie dziecko a nie jego zachowanie/. Czasami bywa, że nadawanie etykietek sprawia, że maluchy zaczynają w nie wierzyć i zachowują się zgodnie z nimi.

?A gdy byłeś taki malutki…"

Usypiając czy karmiąc malucha, opowiedz starszemu jak to było, kiedy ono było malutkie – jak się nim zajmowałaś, tuliłaś , całowałaś, nosiłaś, przewijałaś. Warto również odszukać zdjęcia, kiedy było niemowlęciem. Twoje starsze dziecko zobaczy, że nim też troskliwie się opiekowałaś, a Twoja koncentracja na maleństwie jest rzeczą naturalną.

Nie dawaj okazji do rywalizacji

Nie porównuj dzieci w obecności tego starszego i nie stwarzaj sytuacji do rywalizacji między nimi. Nie tłumacz, że poświęcasz noworodkowi więcej uwagi, bo jest młodszy i tego potrzebuje. Może to spowodować, że u starszego nasili to poczucie złości, zazdrości czy agresji, a ostatecznie może zrodzić lęk i niepewność czy je kochasz. Rozmawiaj z maluchem, zapytaj np.: ? Czy przypadkiem, kiedy zajmuję się Twoim braciszkiem, nie myślisz, że już cię nie kocham?". Uświadom dziecko, że zawsze może powiedzieć Ci o tym, jeśli tak się właśnie poczuje. Pamiętaj również o tym, aby przy każdej okazji powtarzać, jak bardzo je kochasz. Tylko bezwarunkowa miłość pozwala uniknąć poczucia osamotnienia i braku bezpieczeństwa, które nasilają zazdrość.

Foto: Dreamstime.com

Zobacz też:

10 mitów na temat dziecięcej zazdrości