10 powodów bólu brzuszka u dziecka

Dla małych dzieci brzuszek to centrum świata. Maluchy często reagują bólami brzucha na wszelkie infekcje, w tym również nawet na banalne infekcje wirusowe. Ból brzucha może być objawem różnych kłopotów zdrowotnych. Nie można go więc lekceważyć.

lek. med. Małgorzata Winiecka, pediatra z Centrum Medycznego LIM w Poznaniu

Najczęściej, gdy dziecko skarży się na ból brzuszka, wskazuje okolice pępka. Ale najczęściej maluchy nie potrafią określić, gdzie je dokładnie boli. Często uskarżają się na ból brzucha, choć nic im nie dolega. Małe dzieci nawet przy zapaleniu płuc mogą twierdzić, iż ośrodkiem bólu jest brzuch. Dzieje się tak dlatego, że brzuch jest dla nich jakby centrum ciała, „pępkiem świata”. To tutaj, w ich odczuciu, koncentrują się wszelkie dolegliwości. Aby dociec, co tak naprawdę dolega malcowi, dobrze jest zadać mu szczegółowe pytania i bacznie go obserwować.

1. Infekcje rotawirusowe i adenwirusowe

To bodaj najczęstszy powód bólu brzuszka u dzieci. Mamy w tym przypadku do czynienia z licznymi wymiotami bądź z licznymi luźnymi stolcami, więcej niż 3 razy w ciągu doby. Często objawy te występują jednocześnie. Może im towarzyszyć temperatura 38- 40 st. C – oporna na leki przeciwgorączkowe . Konieczna jest konsultacja lekarska w przypadku, kiedy wymioty występują po każdym lub prawie każdym posiłku (nawet wodzie), a dziecko jest apatyczne, senne, zwłaszcza, gdy zaobserwujesz u malca skąpe oddawanie moczu – są to objawy odwodnienia.

2. Przeziębienie i grypa

Bóle brzuszka mogą występować także w okresie przeziębienia z obfitym katarem i następowym kaszlem. Dziecko takie wymaga leczenia objawowego: podanie leku przeciwzapalnego (np. Nurofen), krople do nosa – maksymalnie przez 5 dni, oczyszczanie nosa. Gdy mimo tych działań temperatura utrzymuje się powyżej 39’C, kaszel się nasila, występują wymioty, wtedy maluch wymaga bezwzględnej konsultacji pediatrycznej.

3. Angina

Często współistnieje z bólami brzucha, gorączką i bólem gardła. Niekiedy powiększa się obwód szyi z uwagi na stan zapalny węzłów chłonnych szyjnych, który często towarzyszy tej chorobie. Leczenie wymaga antybiotykoterapii. A na ból brzuszka pomocne będą ziołowe herbatki – miętowa, rumiankowa, z kopru włoskiego.

4. Zatrucia pokarmowe

To nazwa potoczna, różnie interpretowana, przez pacjentów – kojarzona z infekcją wirusową przewodu pokarmowego, ale może też dotyczyć spożycia produktów ciężkostrawnych lub nie nadających się do spożycia.

Gdy dziecko cierpi z powodu zatrucia pokarmowego, nie podawaj mu nic do jedzenia. Pamiętaj, by piło dużo wody (lub gastrolitu) – przez najbliższe 24 godziny optymalnie 200 mililitrów płynów na 1 kg wagi ciała!

5. Zaparcia

Mogą im towarzyszyć bóle brzucha, najczęściej są związane bądź z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego wynikającymi z braku zwojów nerwowych w obrębie jelita bądź mogą być związane ze złą dietą i czynnikami psychologicznymi (np. stres przedszkolny, stres spowodowany trudną sytuacją rodzinną). Te dwie ostatnie przyczyny są zdecydowanie częstsze. Niepokojące jest, gdy dziecko oddaje z trudem i bólem stolec bardzo zbity, a niekiedy nawet z krwawieniem ze śluzówki.

W takiej sytuacji można podać czopki glicerynowe, doustnie- Lactulosę lub Mentoparafinę, bądź zastosować wlewkę doodbytniczą z Rectonalu. Przy braku poprawy konieczna jest konsultacja lekarska: pediatryczna bądź chirurgiczna.

6. Zapalenie błony śluzowej żołądka

U dzieci wrzody występują bardzo rzadko, częściej spotyka się przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka. Maluchy najczęściej skarżą się na: ból zlokalizowany w śród- oraz w nadbrzuszu, nudności, wymioty oraz wzdęcia brzucha. Jeśli dziecko przez dłuższy czas uskarża się na ból brzucha, w Twoim mniemaniu bezpodstawny, koniecznie zwróć się do lekarza, który skieruje malca na badania. W wyniku przeprowadzonej gastroskopii okaże się, czy maluch jest nosicielem bakterii Helicobacter pylori, która jest odpowiedzialna za stan zapalny żołądka i dwunastnicy .

7. Pasożyty

Nawracające bóle brzucha (często pojawiające się po posiłku) mogą świadczyć o pasożytach. Jeśli w przewodzie pokarmowym malucha zadomowią się pasożyty (owsiki, lamblie, glista), pojawiają się różne dolegliwości: wymioty, biegunka, czy też nawracające luźne stolce, zaparcia, wzdęcia (w zależności od rodzaju intruza). Mogą także wystąpić reakcje uczuleniowe, takie jak pokrzywka, utrata masy ciała oraz brak apetytu. Aby upewnić się co do obecności pasożytów, zalecane jest badanie kału dziecka. Wskazane leczenie np. Pyrantelum.

8. Zapalenie wyrostka

Objawia się silnymi bólami brzucha, które często są zlokalizowane w dolnym prawym dole biodrowym, ale mogą być również rozlane. Najczęściej towarzyszy im gorączka i wymioty. Kiedy dolegliwości bólowe nie ustępują po podaniu leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych, konieczna jest konsultacja chirurgiczna.

9. Stres

Bycie przedszkolakiem nie jest łatwe, a bóle brzuszka u dziecka uczęszczającego do przedszkola są często reakcją na stres. Zazwyczaj zdarzają się, gdy maluch się boi lub jest zdenerwowany. Pamiętajmy też, że przedszkolak, mimo iż jest taki „dorosły” i samodzielny, nadal potrzebuje uwagi rodziców, a ból brzucha może być próbą zwrócenia na siebie uwagi. W okresie wakacyjnym, kiedy to dzieci są w mniejszym stopniu narażone na stres, obserwuje się znaczną poprawę.

Należy więc rozmawiać z dzieckiem, rozmawiać z wychowawczynią, aby trzymać rękę na pulsie. Przydatna też może się okazać pomoc psychologa.

10. Zakażenia układu moczowego

Towarzyszą im bóle brzucha, bóle okolic lędźwiowych, a także dolegliwości przy oddawaniu moczu. W przypadku, kiedy objawom podstawowym towarzyszą gorączka i wymioty, konieczna jest konsultacja lekarska, gdyż infekcja może dotyczyć już górnego odcinka dróg moczowych, czyli nerek.

Leczenie dolnego odcinka dróg moczowych, np. pęcherza można prowadzić stosując Furagin przez 7 dni i nasiadówki w KMnO4 lub korze dębu. Zawsze warto przed podaniem Furaginy wykonać badanie ogólne moczu i posiew, co w przypadku braku poprawy pozwoli na właściwe zintensyfikowanie leczenia.